असंघटित कामगार सामाजिक सुरक्षा अधिनियम २००८ ची अंमलबजावणी करण्याकरिता या अधिनियमाच्या कलम ६ (१) अन्वये राज्य शासने दि. ३ एप्रिल २०१८ रोजीच्या अधिसुचने अन्वये महाराष्ट्र राज्य सामाजिक सुरक्षा मंडळ गठीत केले आहे.
असंघटित कामगार म्हणजे कोण :
गृह उद्योग करणारा कामगार, स्वयंरोजगार करणारा कामगार किंवा असंघटित क्षेत्रात वेतनावर काम करणारा कामगार किंवा संघटीत क्षेत्रातील कामगार भरपाई कायदा, १९२३ औद्योगिक विवाद अधिनियम, १९४७ कर्मचारी राज्य विमा अधिनियम, १९४८ कर्मचारी भविष्य निर्वाह निधी अधिनियम, १९५२ प्रसूतीलाभ अधिनियम, १९६१ आणि उपदान प्रदान अधिनियम, १९७२ लागू नसलेला कामगार.
महाराष्ट्र राज्य सामाजिक सुरक्षा मंडळ उद्दिष्ट :
राज्य शासनाने तसेच केंद्र शासनाने मंजूर केलेल्या विविध कामगार कायद्यांची अंमलबजावणी करून असंघटित क्षेत्रातील कामगारांचे राहणीमान उंचावण्याकडे लक्ष देणे
महाराष्ट्र राज्य सामाजिक सुरक्षा मंडळ दृष्टीकोन :
- असंघटित क्षेत्रातील कामगारांना सामाजिक सुरक्षा प्रदान करणे.
- असंघटित क्षेत्रातील निम्नतर घटकांपर्यंत पोहोचून त्या क्षेत्रातील कामगारांकरिता कल्याण योजना राबविणे.
- असंघटित क्षेत्राला सेवा पुरविताना प्रक्रियांचे सुसूत्रीकरण करणे व त्यात पारदर्शकता बाळगणे.
- कार्यक्षम सार्वजनिक तक्रार निवारण यंत्रणा उभी करणे.
महाराष्ट्र राज्य सामाजिक सुरक्षा मंडळ लक्ष :
- असंघटित क्षेत्रातील कामगार निश्चित करून त्यांचा समावेश विविधविषयक योजनांचे लाभार्थी म्हणून करणे.
- असंघटित क्षेत्रातील कामगारांना सामाजिक सुरक्षितता पुरविणे.
- राज्य शासनाने तसेच केंद्र शासनाने मंजूर केलेल्या विविध कामगार कायद्यांची अंमलबजावणी करून असंघटित क्षेत्रातील कामगारांचे राहणीमान उंचावण्याकडे लक्ष देणे.
- विविध प्रकारचे रोजगार व स्वयं-रोजगार करणा-या कामगारांचे राहणीमान, कल्याण व सामाजिक दर्जा यांविषयी सामाजिक व आर्थिक सर्वेक्षण करणे.
- असंघटित क्षेत्रातील कामगारांचे एकूण राहणीमान व सामाजिक दर्जा उंचावणे.
महाराष्ट्र राज्य सामाजिक सुरक्षा मंडळ हे संपूर्णपणे कार्यान्वित झाल्यास असंघटित क्षेत्रातील कामगारांना याचा मोठ्या प्रमाणामध्ये लाभ होऊ शकतो. याकडे शासनाने त्वरीत लक्ष देणे गरजेचे आहे.
